Azawór dławiącyto zawór służący do regulacji przepływu płynu w rurociągu. Jego zadaniem jest kontrolowanie przepływu płynu poprzez zmianę przekroju przepustnicy lub jej długości. Zasada działania przepustnicy opiera się na zmianie rozmiaru przekroju rurociągu, aby wpłynąć na przepływ płynu. Kiedy płyn przepływa przez przepustnicę, prędkość płynu wzrasta w wyniku zmniejszenia przekroju rurociągu, powodując utratę ciśnienia (zwaną także oporem).
Ta utrata ciśnienia spowoduje wzrost temperatury płynu i utratę energii. Zawory dławiące mają szeroki zakres zastosowań, w tym między innymi:
W instalacjach grzewczych, klimatyzacyjnych i chłodniczych przepustnice służą do regulacji przepływu strumieni gorących i zimnych w celu uzyskania żądanej temperatury.
W układach hydraulicznych przepustnice służą do regulacji przepływu oleju hydraulicznego, aby zapewnić utrzymanie ciśnienia w układzie w bezpiecznym zakresie.
W silnikach samochodowych przepustnice służą do kontrolowania przepływu powietrza dolotowego i wylotowego w celu poprawy wydajności spalania i zmniejszenia emisji.
W przemyśle naftowym i gazowym zawory dławiące służą do kontrolowania przepływu płynów, aby zapobiec wydmuchom i wypadkom pożarowym.
Ponadto,zawór dławiącymożna również połączyć z zaworem jednokierunkowym, tworząc jednokierunkowy zawór dławiący. W układzie hydraulicznym pompy ilościowej zawór dławiący i zawór nadmiarowy mogą tworzyć trzy systemy kontroli prędkości dławienia, a mianowicie układ kontroli prędkości dławienia wlotu oleju, układ kontroli prędkości dławienia powrotu oleju i układ kontroli prędkości dławienia obejściowego. Chociaż przepustnica nie ma funkcji ujemnego sprzężenia zwrotnego przepływu i nie może kompensować niestabilności prędkości spowodowanej zmianami obciążenia, zwykle używa się jej tylko w przypadkach, gdy zmiany obciążenia nie są duże lub wymagania dotyczące stabilności prędkości nie są wysokie.
